Przez lata wiele stylów klasyfikujących drzewka Bonsai rozwijano tak aby przypominały drzewa rosnące w naturze. Owe style nie są sztywnymi regułami i każdy może interpretować je na swój sposób. Oznacza to, że drzewka Bonsai niekoniecznie muszą być dostosowane do jakiejkolwiek formy.

Mimo to, style Bonsai są przydatne, aby zdobyć podstawową wiedzę o kształtach i powinny służyć jako wskazówki do tworzenia miniaturowych drzewek.

 

Bonsai w stylu miotlastym

Hokidachi (styl miotlasty)

Styl miotlasty jest odpowiedni dla drzew liściastych z dużą liczbą rozgałęzień. Pień jest prosty, regularny i nie dochodzi do wierzchołka drzewa, ale rozgałęzia się we wszystkich kierunkach na ok. 1/3 wysokości rośliny. Gałęzie i liście tworzą koronę w kształcie kuli, która pięknie wygląda również w miesiącach zimowych.

Drzewko w stylu wyprostowanym

Chokkan (styl wyprostowany regularny)

Styl wyprostowany jest bardzo powszechną formą Bonsai. Często można zaobserwować go w przyrodzie, zwłaszcza gdy roślina ma dostęp do dużej ilości światła i nie spotyka się z problemem konkurencji ze strony innych drzew. W tym stylu zwężający się, pionowo rosnący pień musi być wyraźnie widoczny. Powinien być zatem gruby przy podstawie i stopniowo coraz cieńszy wraz z wysokością rośliny. Na ok. ¼ wysokości pnia drzewo powinno się rozgałęziać. Wierzchołek drzewa powinien być utworzony przez pojedynczą gałąź; pień nie powinien rozciągać się na całej wysokości drzewa.

Bonsai w stylu Moyogi

Moyogi (styl wyprostowany nieregularny)

Styl nieregularny jest powszechny zarówno w przyrodzie jak i w sztuce Bonsai. Pień rośnie nieregularnie, mniej więcej w kształcie litery „S” i rozgałęzia się na każdym zakręcie. Zwężanie pnia musi być wyraźnie widocznie (podstawa pnia grubsza niż wyższe części rośliny).

Bonsai w stylu pochylonym

Shakkan (styl pochylony)

Z powodu wiatru wiejącego w jednym, dominującym kierunku lub „szukania” słońca ze względu na zacienienie, drzewo może pochylić się w daną stronę. W przypadku Bonsai w stylu Shakkan to pochylenie powinno wynosić ok. 60-80 stopni względem podłoża. Korzenie są dobrze rozwinięte z jednej strony, aby utrzymać roślinę w danej pozycji. Po stronie, w którą pochyla się drzewo, korzenie nie są tak wyraźnie widoczne. Pierwsza gałąź rośnie w kierunku przeciwnym do drzewa, w celu stworzenia poczucia równowagi (tzw. balansu rośliny). Pień może być nieco wygięty lub całkowicie prosty, ale wciąż powinien być najgrubszy przy nasadzie i stopniowo zwężać się ku górze.

Bonsai w stylu kaskadowym

Kengai (styl kaskadowy)

Drzewo rosnące w naturze na stromym klifie może pochylać się ku dołowi w wyniku kilku czynników takich jak śnieg czy spadające na nie kamienie. W przypadku Bonsai problemem może okazać się utrzymanie tak rosnącej rośliny (t.j. pochylającej się ku dołowi), ponieważ taki kierunek wzrostu sprzeciwia się naturalnej tendencji roślin do wzrostu ku górze (do światła). Drzewka Bonsai w stylu kaskadowym sadzone są w wysokich doniczkach. Drzewko powinno rosnąć do góry na krótkim odcinku, a potem wygiąć się ku dołowi. Korona rośliny zazwyczaj jest ponad krawędzią doniczki, natomiast kolejne gałęzie rosną na przemian w lewo i w prawo na zewnętrznych łukach powyginanego pnia. Rozgałęzienia powinny rosnąć poziomo w celu zachowania balansu.

Bonsai w stylu półkaskadowym

Han-Kengai (styl półkaskadowy)

Styl półkaskadowy, tak jak styl kaskadowy, można zaobserwować w przyrodzie na klifach lub brzegach rzek i jezior. Pień rośnie do góry na krótkim odcinku, a potem wygina się ku dołowi lub w bok. W przeciwieństwie do stylu kaskadowego , pień półkaskady nigdy nie jest poprowadzony niżej niż dno doniczki. Korona jest zazwyczaj powyżej krawędzi pojemnika, natomiast kolejne rozgałęzienia występują poniżej krawędzi.

Bonsai w stylu literackim

Bunjingi (styl literacki)

W naturze ten styl możemy spotkać w obszarach gęsto zadrzewionych, w których konkurencja jest tak zacięta, że drzewo może przetrwać jedynie będąc wyższym od innych. Pień rośnie nierówno w górę i praktycznie się nie rozgałęzia, ponieważ słońce dociera jedynie do wierzchołka rośliny. Aby drzewo sprawiało wrażenie bardziej dramatycznego, niektóre gałęzie są przerobione na tzw. jiny (czyt. dżiny) czyli martwe, pozbawione kory pędy. Jeśli kora została usunięta z boku pnia, taką część rośliny określa się jako „shari” (czyt. szari). Celem takich zabiegów jest ukazanie, że drzewo musi walczyć o przetrwanie. Bonsai w stylu literackim często są umieszczane w małych, okrągłych doniczkach.

Bonsai w stylu wiatrowym

Fukinagashi ( styl wiatrowy)

Styl wiatrowy także jest dobrym przykładem drzew, które muszą walczyć o przetrwanie. Gałęzie, tak jak i pień, rosną w jedną stronę, ze względu na stale wiejący w jednym kierunku wiatr. Wyrastają z każdej strony pnia, ale ostatecznie i tak zostaną wygięte w jedną stronę.

Bonsai o podwójnym pniu

Sokan (styl o podwójnym pniu)

Styl o podwójnym pniu występuje powszechnie w przyrodzie, ale nie jest już tak popularny w sztuce Bonsai. Zazwyczaj oba pnie wyrastają z jednego miejsca systemu korzeniowego, ale możliwe jest również, że mniejszy pień wyrasta z większego    tuż nad ziemią. Pnie różnią się zarówno w grubości jak i długości. Grubszy i bardziej rozwinięty pień rośnie niemal pionowo, podczas gdy mniejszy i cieńszy wyrasta pod lekkim kątem. Jednak obydwa pnie tworzą jedną koronę.

Bonsai o wielu pniach

Kabudachi (styl o wielu pniach)

Teoretycznie styl Kabudachi jest taki sam jak Sokan, ale roślina w tym stylu posiada 3 lub więcej pni. Wszystkie pnie wyrastają z jednego miejsca systemu korzeniowego i tak naprawdę jest to jedno drzewo. Wszystkie pnie formują jedną koronę, a główny, najbardziej rozwinięty z nich tworzy szczyt rośliny.

Las Bonsai

Yose Ue (las lub grupa roślin)

Las Bonsai wygląda trochę jak styl o wielu pniach z tą różnicą, że składa się on z kilku roślin. Najbardziej rozwinięte drzewa sadzi się pośrodku dużej i płytkiej donicy, a po bokach umieszcza się kilka mniejszych tak, aby całość tworzyła jedną koronę. Drzew nie sadzi się w jednej lini, ale w różnych miejscach, ponieważ w ten sposób można otrzymać bardziej naturalną kompozycję.

Bonsai rosnące na skale

Seki Joju (posadzony na kamieniu)

Na skalistych terenach, drzewa są zmuszone do szukania gleb bogatych w składniki pokarmowe, które często znajdują się w pęknięciach skalnych czy dziurach. Korzenie nie są chronione zanim dotrą do ziemi, więc muszą zabezpieczyć się same; porasta je specyficzna kora. W sztuce Bonsai korzenie przerastają przez skałę do podłoża w doniczce, więc pielęgnacja drzewek prowadzonych w takiej formie praktycznie nie różni się od pielęgnacji innych roślin. Do tego stylu poleca się jałowce oraz fikusy.

Bonsai w stylu Ishisuki

Ishisuki (wyrastający ze skały)

W tym stylu drzewa wyrastają z pęknięć i dziur w skale. Oznacza to, że roślina nie ma zbyt wiele miejsca na rozwijanie korzeni i pobieranie składników pokarmowych. Drzewo rosnące w skale nigdy nie będzie wyglądać na bardzo zdrowe, dlatego styl ten powinien ukazywać, że roślina musi walczyć o przetrwanie. Częste podlewanie i nawożenie jest ważne, ponieważ w skale nie ma dużo miejsca do magazynowania wody i składników pokarmowych. Skała, w której rośnie Bonsai jest często umieszczana w płytkiej doniczce, która czasami wypełniona jest wodą, lub drobnym żwirem.

Bonsai w stylu tratwowym

Ikadabuki (styl tratwowy)

Czasami złamane, powalone drzewo może przetrwać dzięki wypuszczeniu gałęzi rosnących pionowo do góry. Stary system korzeniowy jest w stanie dostarczyć do nowych pędów wystarczającą ilość składników pokarmowych, aby mogły się swobodnie rozwijać. Po pewnym czasie wyrastają nowe korzenie, które przejmują funkcje starego systemu korzeniowego. Starsze gałęzie, które rosły pionowo do góry, przekształcają się w mocno rozgałęzione pnie, dzięki zwiększonemu dopływowi substancji odżywczych i razem tworzą jedną koronę drzewa.

Bonsai z martwym drewnem

Sharimiki (martwe drewno)

Z biegiem czasu, w wyniku surowych warunków pogodowych, niektóre drzewa tworzą łyse, pozbawione kory miejsca na pniu. Martwa część zazwyczaj zaczyna się w miejscu, w którym korzenie wystają z ziemi i ciągnie się wzdłuż zwężającego się pnia. Intensywne światło słoneczne będzie wybielać te martwe elementy, tworząc bardzo charakterystyczną część drzewa. W sztuce Bonsai kora usuwana jest za pomocą ostrego noża, a odsłonięte w ten sposób drewno traktuje się siarczanem wapnia, aby przyspieszyć proces wybielania.