Sosny to jedne z najpopularniejszych roślin wykorzystywanych w sztuce Bonsai i wiele osób uważa ten gatunek za najbardziej dla niej typowy. Jest to zimozielone, żywiczne drzewo iglaste, które zazwyczaj występuje w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej.

Kora starych drzew sosnowych jest złuszczona i popękana. Naturalnie rosnące sosny można spotkać w wielu różnych kształtach, dlatego mogą one być uformowane w prawie każdym znanym stylu Bonsai. Aby odpowiednio dostosować pielęgnację do gatunku sosny, należy wiedzieć czy wytwarza ona jeden, czy dwa przyrosty w trakcie sezonu wegetacyjnego. Gatunki sosen produkujące dwa przyrosty w ciągu roku mogą być poddane zabiegowi usuwaniu „świeczek” (należy go wykonać wczesnym latem), w celu uzyskania drugiego, krótszego przyrostu z mniejszymi igłami. Nie należy wycinać świeczek u sosen, które przyrastają raz w roku, ponieważ zabieg ten może mocno je osłabić. W przypadku takich sosen nowe przyrosty poddaje się selekcji i skróceniu.

Jak rozpoznać gatunek sosny

Dwa najbardziej znane gatunki sosny, które przyrastają dwa razy rocznie, pochodzą z Japonii i można je spotkać w pobliżu morskich wybrzeży. Młode przyrosty często są uszkadzane, lub wyłamywane przez czerwcowe sztormy. Rośliny zaadoptowały się do surowych warunków poprzez wypuszczanie kolejnych pąków. Te dwa gatunki to: Sosna Thunberga (Pinus thunbergii) oraz Sosna gęstokwiatowa (Pinus densiflora). 
Sosna Thunberga to silne, duże drzewo charakteryzujące się długimi, ciemnozielonymi, twardymi, zebranymi po dwie igłami. Sosna gęstokwiatowa jest bardziej delikatna i smukła. Ma delikatniejsze i cieńsze igły zebrane po dwie, które nieco przypominają te u sosny pospolitej.

Gatunki sosny przyrastające tylko raz w roku pochodzą z rejonów górskich oraz z miejsc o krótkim okresie wegetacji gdzie panują trudne warunki do wzrostu. Japońska sosna biała, czyli sosna drobnokwiatowa (Pinus parviflora), naturalnie występuje w górskich rejonach Japonii. Subtelny wygląd i miękkie igły, zebrane w grupach po pięć, sprawiają że roślina ta wygląda bardzo kobieco. Wśród karłowych odmian tego gatunku możemy wyróżnić: Zuisho, Kokonoe i Myojo. Sosnę drobnokwiatową często szczepi się na podkładce z sosny czarnej (Pinus nigra), aby zapewnić jej bardziej stabilny wzrost. Sosnę pospolitą (Pinus sylvestris) można spotkać w całej Europie, a nawet na Syberii. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest kora, która w górnych partiach pnia przybiera barwę lekko pomarańczową. Igły są cienkie, występują w parach i mogą być lekko skręcone. Sosna żółta (Pinus ponderosa) naturalnie występuje na zachodzie Ameryki Północnej oraz w Górach Skalistych. Jest to wysokie drzewo o bardzo długich igłach, zebranych w grupach po trzy. Stare sosny tego gatunku mają żółtopomarańczową korę z czarnymi spękaniami. Sosna górska to naturalny gatunek dla europejskiej flory. Najczęściej można ją spotkać wysoko w górach, na twardym, skalistym podłożu, powyżej linii drzew. Sosna górska (Pinus mugo) ma krótkie, twarde, ciemnozielone, zebrane po dwie igły oraz ciemnobrązową korę. Kosodrzewina wytwarza duże ilości żywicy po zranieniu, a jej drewno ma wiele włókien. Sosna oścista (Pinus aristata) to roślina spotykana głównie w rejonach Kolorado i Nowego Meksyku.

Sosny przyrastające dwa razy w roku: Sosna Thunberga (Pinus thunbergii) i Sosna gęstokwiatowa (Pinus densiflora).

Sosny przyrastające raz w roku: Sosna drobnokwiatowa (Pinus parviflora), Sosna pospolita (Pinus sylvestris), Sosna żółta (Pinus ponderosa) oraz Sosna górska/Kosodrzewina (Pinus mugo).

Jeśli potrzebujesz pomocy w identyfikacji drzewa, skorzystaj z naszego przewodnika po gatunkach roślin.

 

Pielęgnacja sosen przyrastających dwa razy w roku

Stanowisko: Sosny najlepiej ustawić w miejscu dobrze nasłonecznionym. Odpowiednia ilość słońca ułatwi pojawienie się pierwszego i drugiego przyrostu oraz pomoże uzyskać mniejsze igły (igły rosną dłuższe, jeżeli roślina nie ma wystarczającej ilości światła). Sosny są bardzo odporne, jednak należy je chronić przed dużym mrozem, zwłaszcza gdy są uprawiane w pojemnikach.

Podlewanie: Należy uważać, aby nie przelać roślin. Sosny nie tolerują stale mokrego podłoża, dlatego zaleca się zastosowanie odpowiedniego drenażu w doniczce. Podczas tworzenia się drugiego przyrostu sosny należy chronić przed obfitymi opadami, ponieważ może to spowodować wytworzenie u nich zbyt długich igieł.

Nawożenie: Słabe drzewa należy nawozić przez cały rok, tak długo jak tylko temperatura nie spadnie zbyt nisko. Zdrowe i silne rośliny należy nawozić od wczesnej wiosny (marzec) do lata, do momentu redukcji drugiego przyrostu. Granulowany nawóz organiczny powinno stosować się co najmniej 3-krotnie przed usuwaniem świeczek, w odstępach 4-tygodniowych. Po tym zabiegu należy wstrzymać nawożenie aż do momentu wytworzenia drugiego przyrostu. Wczesną jesienią można ponownie je rozpocząć i kontynuować aż do późnej jesieni.

Przycinanie: Zabieg uszczykiwania świeczek u zdrowych sosen należy przeprowadzić w pierwszej połowie lata. Nowe pędy ukręcamy, pozostawiając jedynie krótki, ok. 5mm odcinek z kilkoma parami igieł. Dzięki takiemu działaniu śpiące pąki zostaną pobudzone do wzrostu. Jesienią, po wytworzeniu się nowych przyrostów, można lekko przyciąć te, które są zbyt długie. W przypadku gdy z jednego miejsca wyrasta wiele nowych pędów, należy zostawić jedynie dwa nowe przyrosty o jednakowej sile, które rosną w pożądanym przez nas kierunku i tworzą literę „V”. Pozostałe pędy są zbędne. W silniejszych partiach drzewa powinno się usuwać nadmiar starych igieł, aby zrównoważyć siłę wzrostu rośliny.

Drutowanie: Sosny można drutować od wczesnej jesieni do wiosny lub po uszczykiwaniu przyrostów, w pierwszej połowie lata.

Przesadzanie: Najlepiej wykonać je wiosną, kiedy pąki zaczynają nabrzmiewać.

Rozmnażanie: Sosny można rozmnażać przez nasiona lub szczepienie. Niektóre gatunki można z powodzeniem rozmnożyć stosując odkład powietrzny.

Choroby i szkodniki: Głównymi szkodnikami sosen są mszyce, przędziorki, tarczniki i gąsienice. Rośliny mogą być czasami atakowane także przez różnego rodzaju grzyby. W przypadku zainfekowanych drzew należy zasięgnąć porady eksperta oraz zastosować odpowiednie środki ochrony roślin. Niektóre choroby czy szkodniki mogą w krótkim czasie mocno osłabić roślinę co w efekcie mogłoby spowodować jej zamieranie. Jednak sosny uprawiane na stanowiskach słonecznych oraz odpowiednio pielęgnowane charakteryzują się dużą odpornością zarówno na choroby jak i szkodniki.

Aby dowiedzieć się więcej o tych technikach, sprawdź nasz dział dotyczący pielęgnacji Bonsai.

 

Pielęgnacja sosen przyrastających raz w roku

Stanowisko: Sosny najlepiej ustawić w miejscu dobrze nasłonecznionym. Odpowiednia ilość słońca wspomoże tworzenie się nowych przyrostów oraz przyczyni się do zmniejszenia rozmiaru igieł (igły rosną dłuższe, jeżeli roślina nie ma wystarczającej ilości światła). Sosny są bardzo odporne, jednak należy je chronić przed dużym mrozem, zwłaszcza gdy są uprawiane w pojemnikach.

Podlewanie: Należy uważać, aby nie przelać roślin. Sosny nie tolerują stale mokrego podłoża, dlatego zaleca się zastosowanie odpowiedniego drenażu w doniczce. Podczas tworzenia się nowych przyrostów, sosny należy chronić przed obfitymi opadami. Duża ilość wody w podłożu może spowodować wytworzenie u nich zbyt długich igieł.

Nawożenie: Słabe drzewa należy nawozić przez cały rok, tak długo jak tylko temperatura nie spadnie zbyt nisko. Zdrowe i silne rośliny należy nawozić od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

Przycinanie: Wydłużone świeczki powinny być skrócone do odpowiedniej długości późną wiosną lub na początku lata. Z jednego miejsca powinny wyrastać tylko dwie świeczki. Jeżeli w danym miejscu wyrasta duża ilość nowych pędów należy pozostawić jedynie dwa z nich, a resztę wyciąć. Nieprzycięte, wiosenne przyrosty można usunąć również jesienią. Wykonując zabieg usuwania świeczek należy zostawić jedynie dwa nowe przyrosty o jednakowej sile, które rosną w pożądanym przez nas kierunku i tworzą literę „V”. Pozostałe pędy są zbędne. W silniejszych partiach drzewa powinno się usuwać nadmiar starych igieł, aby zrównoważyć siłę wzrostu rośliny.

Drutowanie: Sosny można drutować od wczesnej jesieni aż do wiosny lub po skróceniu świeczek, w pierwszej połowie lata.

Przesadzanie: Najlepszym momentem na przesadzanie sosen jest wiosna, zaraz po tym jak pąki zaczną rosnąć. Drugi odpowiedni termin wykonania zabiegu to późne lato i początek jesieni, gdy temperatury nie są już tak wysokie, a rośliny mają jeszcze czas na zregenerowanie korzeni przed zimą.

Rozmnażanie: Sosny można rozmnażać przez nasiona, szczepienie lub stosując odkład powietrzny. Niektóre z nich można rozmnożyć wegetatywnie (przez sadzonki) np.: sosna drobnokwiatowa ‘Zuisho’.

Choroby i szkodniki: Głównymi szkodnikami sosen są mszyce, przędziorki, tarczniki i gąsienice. Rośliny mogą być czasami atakowane także przez różnego rodzaju grzyby. W przypadku zainfekowanych drzew należy zasięgnąć porady eksperta oraz zastosować odpowiednie środki ochrony roślin. Niektóre choroby czy szkodniki mogą w krótkim czasie mocno osłabić roślinę co w efekcie mogłoby spowodować jej zamieranie. Jednak sosny uprawiane na stanowiskach słonecznych oraz odpowiednio pielęgnowane charakteryzują się dużą odpornością zarówno na choroby jak i szkodniki.

Aby dowiedzieć się więcej o tych technikach, sprawdź nasz dział dotyczący pielęgnacji Bonsai.

 

 

Bonsai z sosny

Bonsai z sosny